Cúng rước ông bà 30 Tết: Ý nghĩa, thời gian, mâm cúng, cách cúng kèm bài văn khấn

Theo quan niệm của người Việt, Tết là dịp con cháu nhớ tới tổ tiên, và họ cũng tin vào sự phù hộ của các cụ. Trong dịp này, các gia đình thường làm lễ rước các cụ hay còn gọi là cúng rước ông bà. Cúng rước ông bà thường được thực hiện vào ngày cuối cùng của năm (ngày 30 Tết đối với năm đủ hoặc ngày 29 hay ngày 28 Tết đối với năm thiếu). Vào dịp này, các gia đình thường làm mâm cơm để mời ông bà tổ tiên về ăn Tết.

Vậy cúng rước ông bà ngày Tết có ý nghĩa gì? Cần chuẩn bị món ăn và những lễ vật gì? Gợi ý một số mâm cúng và mâm ngũ quả đơn giản. Bên cạnh đó cần lưu ý gì? Hãy cùng Phổ Nghi Hương giải đáp những thắc mắc này qua bài viết chi tiết dưới đây!

1. Cúng rước ông bà có ý nghĩa gì?

Cúng rước ông bà trong dịp Tết Nguyên đán vừa là biểu tượng đặc biệt về những giá trị tinh thần của dân tộc vừa là một nghi lễ tâm linh đẹp. Ngoài ra, phong tục cúng rước ông bà không chỉ nhắc nhở cho thế hệ sau này bày lòng hiếu thảo, biết ơn về công lao nuôi dưỡng của ông bà tổ tiên và người thân trong gia đình.

Phong tục này còn là biểu tượng cho niềm tin cho sự phù trợ, bảo hộ của tổ tiên sẽ đem lại bình an, may mắn cho gia đình vào năm mới. Đây được xem như sợi chỉ liên kết giao thoa giữa năm cũ và năm mới, là dịp để các thành viên trong gia đình quây quần bên mâm cơm đồng thời báo cáo với tổ tiên về cuộc sống, công việc những kết quả đã gặt hái trong năm vừa qua.

2. Cúng rước ông bà ngày nào?

Cúng rước ông bà thường được gia chủ thực hiện ngày cuối cùng trong năm, có thể cúng vào buổi trưa hoặc buổi chiều tức là ngày 30 Tết (năm đủ) hoặc 29 Tết, 28 tết (năm thiếu)

Vào năm 2025 – Tết Ất Tỵ, cúng rước ông bà rơi vào ngày 29/01/2025 dương lịch

2. Cúng rước ông bà ngày nào?

Nghi thức thờ cúng và rước ông bà tổ tiên trong những ngày cuối năm không chỉ là một nét đẹp truyền thống mà còn là một biểu tượng văn hóa đậm đà bản sắc Việt Nam. Chính vì vậy, nghi lễ này thường được gia chủ thực hiện vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, tức là ngày 30 Tết (năm đủ) hoặc 29 Tết (năm thiếu), với 2 thời điểm cúng là trưa 30 với chiều 30 Tết.

3. Mâm cúng rước ông bà gồm những gì?

Mâm cúng rước ông bà thường sẽ bao gồm:

• Mâm lễ mặn (thịt heo, thịt gà, nem rán, món xào và một bát canh) hoặc một mâm cỗ chay có những món ăn thanh đạm, thể hiện được tinh thần ngày Tết;
• Vàng mã;
• Nến/ đèn dầu;
• Hoa tươi;
• Mâm ngũ quả

Đặc biệt, có hai thành phần không thể thiếu trên bàn thờ Tết là bánh tét (miền Nam) hoặc bánh chưng (miền Bắc) và cặp dưa hấu to, tròn (hoặc bưởi). Bên cạnh đó, tùy vào phong tục riêng của từng vùng miền mà gia chủ có thể linh hoạt thay đổi các loại lễ vật trên bàn thờ.

Mâm ngũ quả cũng cần có đủ năm loại trái cây. Mỗi vùng miền sẽ có cách chuẩn bị mâm ngũ quả khác nhau, có thể dựa vào màu sắc thể hiện sự tốt lành hoặc cũng có thể dùng tên gọi các loại trái cây để thể hiện mong muốn của mình trong năm mới, ví dụ như: cầu, sung, dừa, đủ, xoài,..

Gợi ý một số mâm cúng rước ông bà ngày Tết đơn giản

Ngày nay, việc chuẩn bị mâm cúng rước ông bà ở thời hiện đại có xu hướng đơn giản, số lượng món thường ít hơn hơn so với mâm cúng truyền thống, dưới đây là một số gợi ý các món ăn, cách bày biện mâm cúng đẹp mắt. Mời bạn tham khảo:

4. Cách cúng rước ông bà 30 Tết chuẩn nhất

Dưới đây là hai cách mà gia chủ có thể áp dụng để cúng rước ông bà 30 Tết:

• Cách 1: Vào buổi trưa ngày 30 Tết, lúc này gia chủ sẽ chuẩn bị mâm cỗ thịnh soạn và thực hiện nghi thức thắp hương, đọc văn khấn. Trong lời khấn, gia chủ nên xưng danh và mời từng người đã khuất về hưởng lộc, sum vầy cùng con cháu đón năm mới.
• Cách 2: Vào buổi chiều ngày 30 Tết, cả gia đình sẽ cùng nhau đến thăm mộ tổ tiên, dọn dẹp và sửa sang lại phần mộ. Sau đó, thắp hương và khấn vái, cung kính mời ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu trong gia đình.

Sau khi hoàn tất nghi thức cúng rước, cả gia đình sẽ quây quần bên mâm cơm tất niên ấm cúng, tràn ngập niềm vui và tiếng cười. Theo quan niệm dân gian, trong suốt 3 ngày Tết Nguyên đán, ông bà tổ tiên sẽ luôn hiện diện trên bàn thờ gia tiên. Vì vậy, gia chủ cần duy trì việc thắp hương từ chiều 30 Tết cho đến khi thực hiện lễ cúng đưa tiễn ông bà vào ngày mùng 3 Tết.

5. Văn khấn cúng rước ông bà đơn giản

Dưới đây là 3 bài văn khấn cúng rước ông bà về ăn tết đơn giản, dễ nhớ nhưng vẫn đầy đủ thông tin thể hiện được lòng thành kính với ông bà , tổ tiên. Cụ thể:

5.1 Văn khấn cúng rước tổ tiên ngày 30 tết

Hôm nay, ngày…. tháng…. năm…

Tại: ….

Tín chủ con là….. cùng với toàn gia kính bái..

Nay nhân ngày….

Kính cẩn sắm một lễ gồm… gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên:

Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.

Trước linh vị của….

Và các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cùng các vong linh phụ thờ theo tiên tổ.

Kính cẩn thưa rằng: Năm cũ sắp hết, ngày Tết tới gần, chuẩn bị mừng xuân.

Kính cáo: thổ, địa, chư vị linh thần.

Kính mời: Vong linh tiên tổ về với gia đình để cháu con phụng sự.

Cẩn cáo!

5.2 Văn khấn cúng rước tổ tiên về ăn Tết

Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát (3 lần)

Hôm nay ngày …..tháng …… năm ….. âm lịch

Tại…

Tên con là….. cùng toàn gia kính bái.

Trước linh vị của…

Cùng các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, và các vong linh phụ thờ theo tiên tổ.

Nay nhân ngày…… tháng Chạp, sắp sửa bước sang năm mới Canh Tý

5.3 Văn khấn cúng tiễn tổ tiên vào năm mới

Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát (3 lần)

Hôm nay ngày …tháng…. năm…

Con cháu Họ…..tiễn đưa ông bà về nơi âm giới. Nay nhân ngày lành tháng tốt, ngày tốt tháng lành, hoa nở trên cành đã qua xuân mới. Tiết xuân đã vơi lễ tạ kính trình, tiễn đưa vong linh dòng họ….lại về âm giới. Toàn gia mong đợi lưu phúc lưu ân, kính cáo tôn thần, âm dương phò trợ, phù hộ độ trì mọi chỗ tốt lành, con cháu gặp may, lòng thành cúng bái. Con cháu tiễn đưa vong linh dòng Họ….về nơi âm giới chứng minh công đức, nhận lãnh của trần về nơi âm giới, đi sao về vậy chớ ở nơi này.

A di đà Phật

(Nguồn: Văn Khấn Cổ Truyền Việt Nam)

6. Cúng rước ông bà cần lưu ý những gì?

• Trước khi sửa soạn mâm cơm để cúng rước ông bà tổ tiên vào ngày cuối cùng của năm, gia chủ cần phải tiến hành làm sạch mộ và thắp hương để mời ông bà về nhà ăn Tết.
• Khi chuẩn bị mâm cúng rước ông bà, nhà cửa cần phải lau dọn sạch sẽ, bàn thờ dọn dẹp trưng mâm ngũ quả đầy đủ khi bắt đầu lễ cúng rước.
• Người đại diện gia đình thực hiện lễ cúng rước ông bà nên mặc quần áo gọn gàng và thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên, ông bà.
• Sau khi hoàn tất nghi thức cúng rước, gia chủ cần lưu ý duy trì hương cháy liên tục trên bàn thờ cho đến khi thực hiện lễ cúng tiễn ông bà. Không được để hương tàn lụi. Trường hợp không thể canh hương cháy liên tục, gia chủ có thể chọn những loại hương vòng.
• Gia chủ nên tránh sử dụng hoa quả giả hoặc các loại đồ ăn mua sẵn bày lên mâm cúng. Thay vào đó, hãy tự tay chuẩn bị những món ăn tươi ngon, sạch sẽ để dâng lên ông bà tổ tiên.

Nghi lễ cúng rước ông bà là một nét đẹp văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam, thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với tổ tiên. Qua nghi lễ này, con cháu sẽ có dịp tưởng nhớ công lao to lớn của những người đã khuất, cầu mong cho gia đình được bình an, hạnh phúc và sung túc trong năm mới.

Trên đây, Phổ Nghi Hương đã cung cấp cho gia chủ những thông tin cần thiết. Nếu có bất cứ thắc mắc gì trong việc thờ cúng hoặc cần tìm kiếm cơ sở sản xuất nhang uy tín, chất lượng, đừng ngần ngại liên hệ với Phổ Nghi Hương nhé!