Cúng tất niên Giáp Thìn 2024 ngày nào tốt? giờ nào tốt?

Lễ cúng tất niên từ lâu đã là nét văn hóa đầy tự hào của dân tộc Việt Nam. Không chỉ là cột mốc đánh dấu kết thúc năm cũ và chào đón năm mới an lành, lễ cúng tất niên còn tượng trưng cho ý nghĩa sum họp và đoàn tụ gia đình.

Thực hiện nghi thức cúng tất niên đều đặn mỗi năm góp phần kế thừa và tôn vinh truyền thống văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, hiện nay nhiều người vẫn chưa biết nên cúng tất niên vào ngày nào tốt cho gia đạo, cầu mong may mắn và hanh thông trong năm mới.

Và để giúp bạn giải quyết được thắc mắc trên, Phổ Nghi Hương sẽ gợi ý ngày cúng tất niên tốt và hướng dẫn chuẩn bị những lễ vật cần thiết cho buổi cúng tất niên. Theo dõi bài viết sau để biết thêm chi tiết!

1. Cúng tất niên ngày nào thì tốt?

Theo phong tục truyền thống, lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm âm lịch, tức là ngày 30 Tết (hoặc 29 Tết nếu tháng Chạp thiếu). Tuy nhiên, với nhịp sống hiện đại, nhiều gia đình có thể linh hoạt chọn ngày cúng tất niên phù hợp với hoàn cảnh của mình.

Một số gia đình chọn cúng tất niên sớm hơn, thường vào ngày 23 tháng Chạp (trùng với ngày cúng ông Công, ông Táo) hoặc vào các ngày khác trong tháng Chạp. Điều này giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho Tết Nguyên đán và tránh được sự bận rộn vào những ngày cuối năm.

2. Cúng tất niên giờ nào thì tốt?

Theo quan niệm dân gian, lễ cúng tất niên nên được thực hiện vào giờ đẹp để mang lại may mắn và tài lộc cho năm mới. Các giờ tốt thường được chọn là giờ Ngọ (11h-13h), giờ Mùi (13h-15h), giờ Tuất (19h-21h), hoặc giờ Hợi (21h-23h). Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là lòng thành kính và sự chuẩn bị chu đáo cho mâm cúng.

3. Cúng tất niên cần chuẩn bị những gì?

Lễ cúng tất niên là một nghi thức truyền thống quan trọng của người Việt, vì vậy cần chuẩn bị chu đáo để bày tỏ lòng thành kính với bề trên. Dưới đây là những vật phẩm cần thiết cho lễ cúng tất niên:

3.1 Lễ vật cúng tất niên

Lễ vật cúng tất niên có thể khác nhau tùy theo phong tục địa phương, nhưng thường bao gồm các vật phẩm truyền thống như:

• Mâm ngũ quả
• Hoa tươi
• Lư nhang, đèn nến
• Gạo, muối
• Trà, rượu, nước
• Bánh kẹo
• Trầu cau
• Giấy cúng, nhang
• Mâm cúng chay hoặc mặn

3.2 Mâm cúng tất niên

Mâm cúng tất niên là phần không thể thiếu trong lễ tiễn năm cũ, đón năm mới, thể hiện lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với tổ tiên. Dưới đây là những lễ vật cơ bản cần chuẩn bị:

Mâm cúng cơ bản (áp dụng cho cả 3 miền):

• Món ăn truyền thống: Bánh chưng/bánh tét, thịt gà luộc, xôi gấc, nem rán, canh măng, mứt Tết, kẹo.
• Mâm ngũ quả: 5 loại quả với màu sắc khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành, mong ước năm mới đủ đầy.
• Hương, hoa, đèn, nến: Thể hiện sự trang trọng.
• Trầu cau: Biểu trưng cho tình nghĩa vợ chồng.
• Rượu, nước: Dâng lên tổ tiên thể hiện sự thành kính.
• Vàng mã: Tùy theo phong tục gia đình.

Mâm cúng miền Bắc:

• Đặc trưng: Có thêm dưa hành muối ăn kèm bánh chưng hoặc xôi gấc.
• Món ăn thêm: Giò lụa, chả quế.

Mâm cúng miền Trung:

• Đặc trưng: Các món đậm đà như giò lụa, thịt heo luộc cuốn bánh tráng.
• Món ăn thêm: Bánh ít lá gai, chả Huế.

Mâm cúng miền Nam:

• Đặc trưng: Món ăn có vị ngọt, như thịt kho trứng, canh khổ qua nhồi thịt.
• Món ăn thêm: Củ kiệu, gỏi tôm thịt, lạp xưởng.

Lưu ý:

• Số lượng và loại món ăn có thể thay đổi theo điều kiện và phong tục của gia đình.
• Quan trọng nhất là sự thành kính và biết ơn đối với tổ tiên.

3.3 Văn khấn cúng tất niên

Bên cạnh mâm cỗ và lễ vật, văn khấn cũng là phần quan trọng của buổi lễ. Dưới đây là đoạn văn vấn cúng tất niên được trích từ “Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn hóa – Thông tin”:

“Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

– Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

– Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

– Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ …

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …

Tín chủ (chúng) con là: …

Ngụ tại…

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).”

Ngoài tham khảo đoạn văn khấn trên, gia chủ cũng có thể tự soạn văn khấn theo ý của mình như một cách bày tỏ thành khẩn với bề trên.

4. Một số thắc mắc thường gặp khi chọn cúng tất niên

4.1 Nên cúng tất niên trong nhà hay ngoài sân?

Theo phong tục, cúng tất niên thường được thực hiện trong nhà, tại bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên, nhiều gia đình hiện nay cũng làm thêm mâm cúng ngoài trời để cúng thần linh, thổ địa.

4.2 Cúng tất niên cúng chay hay mặn?

Cúng tất niên cúng chay hay mặn tùy thuộc vào văn hóa, tín ngưỡng và phong tục của mỗi gia đình, vùng miền.

• Với Phật Tử: Họ cúng tất niên bằng đồ chay.
• Với người bình thường: Có thể cúng chay hoặc mặn tùy theo sở thích và điều kiện.

Dù cúng chay hay mặn, điều quan trọng nhất là lòng thành kính và biết ơn đối với tổ tiên.

4.3 Cúng tất niên nên cúng gà hay vịt?

Theo phong tục truyền thống, cúng tất niên thường cúng gà trống luộc nguyên con. Gà trống tượng trưng cho sự may mắn, sung tú, sự mạnh mẽ và đầy đủ đức nghĩa. Tuy nhiên, tùy vào vùng miền và sở thích của gia đình, có thể thay thế bằng vịt quay hoặc các món mặn khác.

4.4 Chọn ngày cúng có cần chọn theo cung hoàng đạo không?

Theo phong tục truyền thống, việc chọn ngày cúng tất niên không nhất thiết phải dựa theo cung hoàng đạo. Quan trọng nhất là chọn ngày thuận tiện cho gia đình để mọi người có thể sum họp và thực hiện nghi lễ một cách trọn vẹn.

Tuy nhiên, nếu gia đình bạn coi trọng yếu tố phong thủy và muốn chọn ngày cúng tất niên theo cung hoàng đạo, có thể tham khảo các nguồn thông tin về ngày giờ tốt xấu trong năm để đưa ra quyết định phù hợp.

4.5 Cúng tất niên vào buổi chiều tối có tốt không?

Cúng tất niên vào buổi chiều tối là thời điểm phổ biến và được nhiều gia đình lựa chọn. Theo quan niệm dân gian, đây là thời điểm chuyển giao giữa ngày và đêm, giữa năm cũ và năm mới, mang ý nghĩa linh thiêng và phù hợp để thực hiện các nghi lễ tâm linh.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Phổ Nghi Hương đã giải đáp chi tiết cho thắc mắc cúng tất niên ngày nào tốt cũng như hướng dẫn những lễ vật cần thiết cho lễ cúng. Hy vọng với những chia sẻ trên giúp bạn nắm rõ hơn về nét văn hóa truyền thống đáng tự hào này. Chúc bạn và gia đình năm mới an khang!