Chuẩn bị bàn thờ đón Tết, còn gọi là lau dọn bàn thờ ngày Tết hay bao sái bàn thờ, là một truyền thống quý báu trong văn hóa tâm linh của người Việt. Việc này thường được thực hiện vào cuối năm, giúp tiễn ông Công ông Táo về trời và tạo ra không gian sạch sẽ, tôn nghiêm để đón năm mới. Việc này mang ý nghĩa thanh lọc bàn thờ và tỏ lòng kính trọng với tổ tiên. Các vật dụng cần thiết để dọn dẹp bao gồm khăn sạch, chổi lông gà, và nước sạch hoặc rượu gừng pha loãng. Bên cạnh đó, lau dọn bàn thờ cũng có những lưu ý để tránh phạm phong thuỷ. Hãy theo dõi hướng dẫn từ Phổ Nghi Hương để tìm hiểu thêm về cách lau dọn bàn thờ ngày Tết đúng cách giúp thu hút tài lộc nhé.
1. Nên lau dọn bàn thờ đón Tết khi nào?
Lau dọn bàn thờ ngày Tết nên được thực hiện từ ngày ông Táo về trời (23 tháng Chạp âm lịch) và ngày đón ông Táo về (30 tháng Chạp âm lịch). Việc bao sái bàn thờ cần hoàn tất trước đêm giao thừa, thường trước 12 giờ đêm ngày 30 Tết, để tránh xua đi tài lộc trong năm mới. Và theo phong tục, từ mùng 1 đến mùng 3 Tết, quét dọn nhà cửa và bàn thờ là điều kiêng kỵ nhằm giữ lại may mắn cho gia đình.
Thời gian tốt nhất để lau dọn bàn thờ là từ 6 giờ sáng đến 11 giờ 55 phút hoặc từ 13 giờ đến 17 giờ 55 phút. Nên tránh lau dọn từ 12 giờ trưa đến 13 giờ và sau 18 giờ tối vì đây là khung giờ không thuận lợi theo quan niệm phong thủy. Lựa chọn thời gian này để bao sái vì khi ông Công, ông Táo vắng mặt, gia chủ có thể dọn dẹp bàn thờ mà không phạm phải những điều kiêng kỵ. Khi các ngài trở về, bàn thờ sẽ được sạch sẽ, trang nghiêm, sẵn sàng để đón tiếp.
Trong những ngày bình thường, gia chủ có thể lau dọn bàn thờ bất cứ khi nào cảm thấy cần thiết, đặc biệt vào những dịp quan trọng.
2. Ai là người lau dọn bàn thờ cuối năm?
Người lau dọn bàn thờ cuối năm thường là gia chủ, người có trách nhiệm và tôn trọng các nghi thức thờ cúng. Theo quan niệm dân gian thì điều quan trọng là người thực hiện lau dọn bàn thờ cuối năm phải là người có sức khỏe tốt và phụ nữ không trong thời gian kinh nguyệt để giữ cho không gian thờ cúng sạch sẽ trang nghiêm, trang nghiêm. Bao sái bàn thờ là một nghi lễ đòi hỏi sự tỉ mỉ, sạch sẽ và lòng thành kính. Nếu trong gia đình có người tỉ mỉ và chu đáo trong việc thờ cúng, tốt nhất nên để người đó đảm nhận nhiệm vụ này.
3. Các bước dọn bàn thờ đón Tết đúng cách, giúp thu hút tài lộc
Dọn bàn thờ ngày rước khi lau dọn bàn thờ ngày Tết, gia chủ cần tắm rửa sạch sẽ và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ lau dọn, bao gồm bàn lớn, khăn sạch, chổi, và nước bao sái. Đầu tiên, thắp hương xin phép tổ tiên, sau đó hạ đồ thờ cúng, lau sạch bát hương và chân nhang. Cuối cùng, đặt lại các vật phẩm cúng vào đúng vị trí, thay nước, cắm hoa mới và thắp hương, tạo không khí trang trọng đón Tết.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước lau dọn bàn thờ đúng cách:
3.1 Tắm rửa sạch sẽ
Trước khi lau dọn bàn thờ, gia chủ cần tắm rửa sạch sẽ và mặc trang phục dài, chỉnh tề để bày tỏ lòng thành kính. Tránh để cơ thể bẩn hoặc ăn mặc luộm thuộm, vì điều này có thể làm giảm sự tôn trọng đối với tổ tiên và thần linh. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng này thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc.
3.2 Chuẩn bị dụng cụ lau dọn
Gia chủ cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ lau dọn trước khi bắt đầu để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ và trang trọng.
Các dụng cụ cần chuẩn bị gồm:
- Bàn lớn: Phủ vải hoặc giấy đỏ để đặt bài vị và đồ thờ cúng. Nếu không gian hạn chế, có thể dùng tấm vải hoặc mâm đồng.
- Khăn sạch: Dùng hai khăn mới, một khăn ướt để lau sạch và một khăn khô để lau lại. Điều này giúp đảm bảo mọi vật phẩm đều sạch sẽ.
- Chổi quét bàn thờ: Sử dụng chổi riêng, kích thước phù hợp, tránh dùng chổi cũ hoặc chổi dùng hàng ngày.
- Nước bao sái: Pha rượu trắng với nước và gừng, hoặc sử dụng nước thảo dược như lá quế, lá bưởi. Nước bao sái bán sẵn cũng là lựa chọn hợp lý. Không dùng rượu gừng cho bàn thờ gỗ để tránh làm hỏng.
- Nước ấm: Dùng để làm sạch tượng Phật và ảnh thờ, không sử dụng rượu trắng vì có thể làm hỏng chất liệu.
- Hương và đồ lễ: Chuẩn bị một ít đồ lễ và hương để xin phép tổ tiên trước khi tiến hành lau dọn.
3.3 Thắp hương xin bao sái bàn thờ
Trước khi dọn bàn thờ, gia chủ nên chuẩn bị đĩa hoa quả hoặc bánh ngọt đơn giản đặt lên bàn thờ và thắp hương để báo với gia tiên và thần linh. Việc thắp hương mang ý nghĩa xin phép và thông báo về việc dọn dẹp sắp diễn ra, đồng thời mời tổ tiên tạm lui để con cháu thực hiện nghi thức bao sái. Không cần chuẩn bị mâm cỗ cầu kỳ, chỉ cần vài bánh trái và hoa quả nhẹ nhàng là đủ. Sau khi thắp hương và đọc văn khấn, đợi hương tàn rồi mới bắt đầu lau dọn bàn thờ một cách trang nghiêm và kính cẩn.
3.3 Cách lau dọn bàn thờ ngày Tết đúng cách để thu hút tài lộc
Hướng dẫn cách lau dọn bàn thờ ngày Tết truyền thống đúng cách gồm 6 bước sau đây:
Bước 1: Hạ đồ thờ cúng xuống
Đầu tiên, nhẹ nhàng hạ từng đồ thờ cúng như ảnh thờ, bài vị và các vật phẩm xuống bàn, đảm bảo sắp xếp ngay ngắn để tránh lộn xộn. Theo quan niệm phương Đông, lau đồ thờ ngay trên bàn thờ có thể mang lại vận rủi. Việc này cũng giúp dễ dàng lau sạch tàn nhang và bụi bẩn. Tuyệt đối không di chuyển bát hương, vì theo các chuyên gia phong thủy, việc này có thể gây xui xẻo. Nếu cần thiết, gia chủ cần làm lễ An Vị Bát Hương trước khi đặt bát hương về vị trí cũ.
Bước 2: Lau dọn đồ thờ cúng
Sử dụng khăn sạch thấm rượu gừng hoặc nước bao sái để lau toàn bộ đồ thờ. Sau khi lau, dùng khăn khô để lau lại và xếp gọn sang một bên. Để đánh bóng đồ đồng, hãy dùng khăn sạch tẩm tro bếp, muối hạ hoặc giấm ăn chà nhẹ. Với đồ sứ, chỉ cần lau bằng nước để men sáng bóng.
Bước 3: Dọn dẹp lau bát hương
Rửa sạch tay bằng rượu gừng. Dùng một tay giữ chặt bát hương để tránh xê dịch, trong khi tay kia dùng khăn khô hoặc chổi khô lau sạch bụi bẩn. Lau từ mặt Nhật Nguyệt (phần mặt trước bát hương) rồi mới đến các phần khác. Nếu bát hương sát tường, hãy dùng que nhỏ để lau kỹ.
Bước 4: Rút tỉa chân nhang
Nhiều người thường rút hết chân nhang và đổ tro ra ngoài, nhưng theo dân gian, việc này có thể gây mất tài lộc. Thay vào đó, dùng muỗng nhỏ xúc từng ít tro ra ngoài, sau đó lau sạch bát hương. Đổ tro mới vào bát hương với ý nghĩa “tiền vào như nước.” Chỉ để lại số chân nhang lẻ (1, 3, 5, 7, 9) trong bát hương. Bát hương thần linh thường để lại 5 chân, mang ý nghĩa “Ngũ hành tề tụ.”
Chân nhang sau khi rút cần được hóa tro và vùi vào gốc cây hoặc thả xuống sông.
Bước 5: Lau dọn bàn thờ
Dùng khăn khô lau sạch tro trên bàn thờ, sau đó ngâm khăn trong rượu gừng để lau toàn bộ bàn thờ. Cuối cùng, dùng khăn khô lau lại để không bị đọng nước.
Bước 6: Đặt đồ thờ cúng về lại vị trí ban đầu
Đặt lại đồ thờ cúng vào đúng vị trí ban đầu, thay nước, thay chum gạo muối (nếu có), và thay nước trong các bình hoa. Cắm hoa mới và sắp xếp trái cây, mâm ngũ quả mới trên bàn thờ. Sau khi hoàn tất, chuẩn bị đồ cúng và thắp hương, khấn xin các ngài, mời Tổ Tiên, Thần Linh về để báo cáo đã hoàn thành việc lau dọn và cùng đón Tết.
Phương pháp này có thể áp dụng cho bàn thờ cúng ông Công ông Táo, bàn thờ ông Địa, Thần Tài ngày 23, hoặc bàn thờ Phật.
4. Văn khấn lau dọn bàn thờ đón Tết ngắn gọn
Khi lau dọn bàn thờ đọc văn khấn mang ý nghĩa việc xin phép và báo cáo với tổ tiên thần linh về việc sắp thực hiện, thể hiện sự tôn kính với bề trên. Dưới đây là bài văn khấn lau dọn bàn thờ đón Tết được trích dẫn theo sách “Văn khấn Cổ Truyền Việt Nam”. Cụ thể:
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Con xin tấu lạy Chín phương Trời, Mười phương chư Phật, chư Phật Mười phương
Con xin tấu lạy vua cha Ngọc Hoàng thượng đế, Hoàng thiên hậu thổ, ngũ phương ngũ thổ, long mạch thổ, thần Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ con là:………………
Ngụ tại:………………….
Con xin tấu lạy vong linh các cụ gia tiên cửu huyền thất tổ, bà tổ cô và các bà cô các đời, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ dòng họ …. tại…… (địa chỉ nhà ở, quê).
Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp năm… , con xin phép được bao xái lại bàn thờ gia tiên để cho sạch sẽ để tiễn năm cũ, đón năm mới tới, mong chư vị Phật Thánh, các cụ gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ của họ … chấp thuận.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
5. Lau dọn bàn thờ đón Tết cần lưu ý những gì?
Để lau dọn bàn thờ đón Tết mà không phạm phong thuỷ và ảnh hưởng tài lộc, ngoài việc làm đúng quy trình, dưới đây là 4 lưu ý quan trọng:
- Tránh Làm Đổ Vỡ Vật Dụng Trên Bàn Thờ: Các vật dụng trên bàn thờ thể hiện lòng biết ơn của con cháu với tổ tiên và thần linh, nên cần xử lý cẩn thận. Các vật dễ vỡ như lọ hoa, đồ sứ, hoặc thủy tinh nên được đặt nơi an toàn. Bát hương, nơi kết nối với thế giới tâm linh, cần tránh di chuyển để duy trì sự linh thiêng.
- Không Sử Dụng Đồ Cũ Để Lau Dọn: Bàn thờ là nơi linh thiêng, nên vật dụng lau dọn như khăn và chổi cần dùng riêng, không dùng chung với đồ trong nhà. Nước lau bàn thờ cần sạch, có thể dùng nước ấm hoặc rượu trắng để tăng tính thanh khiết.
- Không Đổ Tro Cũ Một Lúc: Khi dọn bát hương, nên dùng muỗng múc tro cũ từ từ rồi đổ tro mới vào. Điều này tượng trưng cho sự phát đạt, “ra nhỏ vào lớn”. Tro và chân hương cũ nên hóa thành tro và rải xuống sông hồ sạch, tránh những nơi không vệ sinh.
- Không Xê Dịch Bát Hương: Tránh di chuyển bát hương trong quá trình dọn dẹp để bảo toàn tính linh thiêng và giữ vững sự kết nối tâm linh.
- Không đặt bát hương chông chênh, không ngay ngắn: Bát hương là nơi linh thiêng và cần được đặt vững vàng, ngay ngắn. Nếu bát hương đặt chông chênh hoặc lệch vị trí, theo quan niệm của người Việt, đây là điềm xấu. Việc đặt bát hương không ổn định biểu thị sự bất ổn trong gia đình và có thể báo hiệu một năm mới nhiều khó khăn.
- Không bỏ cát vào bát hương: Bát hương chỉ nên chứa tro sạch, không nên thêm cát, vì quan niệm xưa cho rằng điều này có thể mang đến xui xẻo và lục đục cho gia đình.
- Không nên mặc đồ thiếu trang trọng: Khi lau dọn bàn thờ, cần ăn mặc trang nghiêm, tuyệt đối tránh mặc quần đùi, áo ba lỗ. Trang phục lịch sự thể hiện lòng kính trọng với tổ tiên và thần linh trong ngày Tết.
6. Một số câu hỏi thường gặp khi lau dọn bàn thờ ngày Tết
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp khi chuẩn bị lau dọn bàn thờ ngày Tết, để lau dọn đúng cách và không bị phạm phong thuỷ:
6.1 Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ?
Nên dọn tàn hương trên bàn thờ để duy trì phong thủy tốt. Khi tàn hương tích tụ quá nhiều và không được dọn dẹp, nó có thể gây bế tắc năng lượng, ảnh hưởng đến vận khí của gia đình. Dọn tàn hương giúp lưu thông năng lượng tích cực trong không gian thờ cúng và giảm nguy cơ cháy nổ. Theo Tu Viện Khánh An, gia chủ nên dọn bàn thờ mỗi nửa tháng để giữ không gian luôn sạch sẽ và trang nghiêm.
6.1 Tượng thờ cũ có nên thay không?
Vào dịp năm mới, nhiều gia đình muốn thay tượng thờ đã cũ. Nếu tượng không bị sứt mẻ và còn nguyên vẹn, gia chủ có thể tiếp tục thờ. Tuy nhiên, nếu muốn làm mới, gia chủ có thể thay tượng cũ. Khi không còn sử dụng tượng cũ, gia đình nên mang tượng đến chùa để nhà chùa hỗ trợ xử lý, tránh bỏ nơi không phù hợp, vừa bảo vệ môi trường vừa thể hiện lòng thành kính với bề trên.
Qua bài viết trên, Phổ Nghi Hương đã chia sẻ toàn bộ thông tin về cách dọn bàn thờ đón Tết cũng như những lưu ý khi lau dọn bàn thờ đón Tết chuẩn phong thuỷ, giúp thu hút tài lộc. Hy vọng những hướng dẫn chi tiết trên sẽ giúp gia chủ thực hiện nghi lễ bao sái bàn thờ một cách trọn vẹn và ý nghĩa. Chúc gia đình một năm mới tràn đầy niềm vui và hạnh phúc!
- Văn phòng đại diện: 125 đường số 30, Khu dân cư An Phú Hưng, Tân Phong, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh
- Hotline: 0859.50.50.50
- Email: phonghihuong2014@gmail.com
- Website: phonghihuong.com
- Facebook: Phổ Nghi Hương
- Instagram: Phổ Nghi Hương
- Shopee: Phổ Nghi Hương Official
- Danh sách đại lý Phổ Nghi Hương toàn quốc: Xem tại đây